onsdag 30. september 2015

Dyr kylling og mange måltid

Ein skulle ikkje tru at det å bestille kylling på KFC skulle vera vanskeleg. Til tross for at eg ikkje er akkurat flytande i Mongolsk. Vanskeleg var det heller ikkje, men det skulle vise seg at det var  lett å få meir enn det ein trudde ein hadde bestilt.
Denne soga byrja ein haustdag i Ulaanbaatar. Eg hadde vore å gått nede i sentrum ein tur, berre for å slå i hel litt tid. På veg heimover tok svolten overhand og ein KFC såg forlokkande ut. På menyen stod det eit val som var 15 pieces, eg tenkte jo at om det var femten kyllingvinger eller femten nuggets var ikkje så veldig avgjerande, i lag med litt brød ville det jo bli eit passande måltid uansett.
Noko eg reagerte litt på var prisen. 38000 tugruk syntes eg no var voldsomt dyrt når kassadama spurde etter dei. Men grunna kø, at eg hadde brukt opp mi tid med kassadama då eg prøvde å bestille maten og ein gnagande svolt betalte eg og stilte meg opp for å vente på at nummeret på mi kvittering vart ropa opp.
Etter ein halv mannsalder var det omsider mitt nummer som vart ropa opp, men eg kunne ikkje heilt skjøne det i og med at mine 15 kyllingvinger eller nuggets, var pakka oppi den største bøtta eg nokon sinne har sett, om ein då ikkje tar med dei 200 liters plasttønnene som eg ein gong var med å laga ein flåte med.(I følgje det eg lærte i norskundervisinga på ungdomskulen er overdrivingar eit akseptert verkemiddel innan norskfaget) Eg skjøna at prisen kanskje ikkje hadde vore så stiv likevel viss det var dette eg fekk. Middag, kvelds, frukost, lunsj, middag og kvelds i ei vending.

Tre kyllingfarmar, der kyllingane fekk utelukkande
anabole steroidar å ete gjekk med for å lage dette(desse) 
måltida. 


tirsdag 15. september 2015

Den fyrste drosjeturen på eigenhand

Fyrst og fremst, Mongolia har det beste drosjesystemet i verda. Det er eg overtydd om. I alle fall frå eit forbrukarperspektiv. Samtlege bilar som køyrer er i utgangspunktet drosjar, det einaste det kjem an på er om sjåføren tenkjer det er ei grei inntekt å ha eller ikkje. Og om du snakkar nok mongolsk til å kunne forklare kor du vil.

Lengre kø med ledige drosjar enn dette finn du ikkje
andre stader enn utanfor Flesland ein roleg føremiddag.

Men uansett, grunna ein litt uroleg mage(les: til tider eksplosiv rennaræv), som det heiter på fint tenkte eg at eg skulle prøve meg på noko vestlig mat i dag, så kva passar då betre enn ein philly cheese steak på restauranten med det velklingande namnet California? California ligg eit stykke frå der eg bur, men eg tenkte at eg skulle prøve noko som eg har lese skal vera bra. Skal du bli kjent ein plass bør du gå. Dette var ein dårleg plan. Sidan eg ikkje var kjent frå før av klarte eg sjølvsagt ikkje å gå rett veg med det fyrste. Etter ein strafferunde på tre kilometer med telefonhjelp og turistinformasjon som ikkje kunne vegen(eller ho kunne vel vegen men eg nekta å høyre etter grunna litt haltande engelsk.) kom eg omsider fram. Då maten var unnagjort var jo det store spørsmålet, korleis skal 130 kilo stril som nett har ete tidenes største middag og allereie er lei av å gå kome seg heim att? Sidan det no var drosjetaking me gjekk gjennom i mongolskundervisinga i dag tenkte eg at her får eg endeleg ei moglegheit til å briljere med nyerverva kunnskap. Det som kanskje burde uroa meg litt var at eg framleis ikkje hadde gjort leksene mine og i alle fall ikkje hugsa meir enn halvparten av dei naudsynte glosene for å ta drosje og forklare kor eg skulle. 

Nokre av drosjesjåførane vel å ha ein dekor på 
nakkestøttene som me i Noreg kanskje vil finne litt
spesiell.

Eg stilte meg opp langs vegen og rette ut handa, dei første fem drosjane såg ut til å vera opptekne sjølv om det kun var sjåfør i dei, for ingen av dei stoppa. Det kan og hende at dei hadde hatt ein lang dag i anna arbeid og difor såg på drosja som sin privatbil dei berre ville køyre heim med. Men den sjette bilen stogga. I tillegg til sjåfør var det ei mor med eit lite born som sat i framsetet, om dette var ei familiebedrift eller om det var ei oppsamlingsdrosje som berre tok med alle på sin veg hadde eg diverre ikkje nok mongolskkunnskap til å finne ut av. Men problemet kom i alle fall no. For kor skulle eg? Leilegheita eg bur i no er rett på sidan av det mongolske landslaget i fotball sin stadion, så eg prøvde meg lett og ledig på å sei "stadiåån". Heldigvis var dette ei av dei glosene mongolsklæraren min hadde fortald meg som eg hugsa, og sjåføren nikka fint. Interkulturell kommunikasjon er tydelegvis ikkje noko ein treng å gå på høgskule for å lære. litt verre vart det då me kom til eit kryss som i og for seg hadde gått bra om sjåføren tok av i, det hadde berre blitt litt lengre å køyre. Og sidan eg blanda uttrykka for "fortsett rett fram" og "sving til venstre" var det rett før eg hamna på feil veg. Men heldigvis var dette ein relativt liten bil og eg har litt lengre armar enn ein gjennomsnittleg mongol, så med nok eit døme på kor enkel interkulturell kommunikasjon kan vera rette eg handa mellom mora og bornet på høgre sida og sjåføren på venstre sida og klarte å få peika og kommunisert at han måtte rett fram. At han hadde sett på blinklyset og lagt seg i det feltet som skulle ta av til venstre var ikkje noko hindring. I alle fall ikkje for andre enn dei bilane som kom bak. Men dei gav si fulle støtte til sjåføren som nytta angreretten og viste det med mykje sympatisk tuting og fløyting. Heldigvis skulle me til venstre i neste kryss, så då fekk eg bruke den frasa eg hadde rota til i førre kryss. Det er dei som meiner at drosje i Noreg er dyrt. Dersom ein berre ser på verdien som er trykt på pengane er ikkje det heilt sant. For 4,2 kilometer måtte eg ut med 3000 Tugruk. Men dersom ein skal byrje å rekna på kursar og den slags er det ikkje veldig gale med 12 kroner for nesten ei halv mil i drosje. 

mandag 14. september 2015

Førsteinnlegg og førsteinntrykk

Mongolia. Ca. 3 månadar etter eg for første gong lurte på om dette kunne vera staden å vera i år er eg her faktisk. Kven skulle trudd det? Og det som meir er, eg flytta frå Noreg som kanskje ikkje har ei veldig tett befolkning til Mongolia som etter det gjetordet seier skal vera det tynnast befolka landet i verda. Etter det førsteinntrykket eg har fått, tar gjetordet feil.


Opphaldsstaden min i sommar, ikkje så veldig mykje
folk å sjå. 

Der eg bur no, litt fleire folk å sjå.

Men uansett, at det var Mongolia eg hadde kome til vart temmeleg raskt klart for meg då eg vart henta på flyplassen. Ca to minuttar i bil frå flyplassen, 20 meter frå "motorvegen" gjekk det ein laus hesteflokk å beita. 

Eit anna hint om at det var Mongolia eg hadde kome
til, er til dømes denne geren(tradisjonelt mongolsk
telt) som står midt inne på ein parkeringsplass. 

Velkomsten eg fekk her var særs bra, etter å ha blitt henta på flyplassen av hr. Haug bar det rett til eit motbakkeløp for å få utsikt over Ulaanbaatar. Eg som lenge har skrytt over å ha den dårlegaste kondisen i NATO kan no også med relativt stor tryggleik sei at eg har også den dårlegaste kondisen utanfor NATO.  Men utsikta var bra! 
Etter å ha fått ein liten kvil i leilegheita mi kom hr. Haug og eine sjåføren til NLM for å hente meg. Sjåføren gav meg eit blikk, gjekk ned i brytarstilling og sa "SUMO!" Eit godt utgangspunkt for framtidige fritidsaktivitetar som ikkje blir hindra av språkproblem! Etter eg ein dag på kontoret slengde han inn i ei døropning har diverre ikkje høvet kome for vidare utprøvingar av bryting, det som må vera den mongolske nasjonalsporten. Elles må det seiast at dei eg har treft på av både nordmenn og mongolar ser ut til å vera kjekke folk, så dette kan bli bra! 

Den mongolske humoren fekk eg og raskt stifta kjennskap til. Dei er openbert glad i såkalla practical jokes, for i leilegheita mi er alle kranene slik at dersom du treg kranen mot det raude merket kjem det kaldt vatn, og dersom du dreg den mot det blå merket kjem det stundom varmt vatn og stundom ingen vatn. Det at det ikkje kjem vatn er stort sett berre når eg skal dusje. Når eg skal pusse tenna virkar det varme vatnet mot det blå merket utmerka. Kvar dag. Ser for meg at det er ein rørleggar ein eller anna stad her i Mongolia som ler godt! Ein anna form for practial joke som eg fekk kjennskap til var når eg skulle byrje å læra bittelitt språk. For i det kyrilliske alfabetet, som vert nytta her, blir plutseleg B uttala som V, H som N, X som H osb. Dei set pris på ein god spøk! Men andre ord har dei heldigvis betre skikk på, banan vert kalla banan, appelsin for appelsin, kiwi for kiwi. Berre synd at dette er frukt og dermed ord eg aldri kjem til å få bruk for. 

Elles må det jo seiast å vera ganske eksotisk når det
som heftar ein vekk på kyrkjevegen er den transsibirske 
jernbana. Den har i alle fall ikkje eg blitt hefta av på
veg til kyrkja heime i Noreg. 

Men sidan mongolskleksene kallar kjem det no ei rask oppsummering av det eg ikkje har tid til å skrive utfyllande om i dag. Kjekke folk på generell basis, gler meg til å bli betre kjend med dei! Kjekt å læra mongolsk, men ekstremt slitsomt. Ser fram til å bli ferdig med det såkalla "overlevingskurset" i mongolsk og byrje på dei eigentlige oppgåvene mine her. Har det på generell basis bra her, men ser fram til å få sett noko meir enn Ulaanbaatar og gjort noko anna enn prøve å pugge språk.