Hårklippefest

Eg var så heldig at eg fekk bli med på ein hårklippefest. Dette er ein stor dag, første gongen eit born vert klipt. Slik som eg har forstått det er det i 2-5 årsalderen dette skjer. Han som me fekk lov til å vera med å klippa var to år gamal. Mongolane sa han var tre, for dei tar også med året i magen til mora når dei skal bestemme alder. Uansett, me kom inn i geren der festen var. Ein ger er, som eg trur eg har skrive litt om tidlegare, det tradisjonelle "teltet" som mongolane bur i. Dette er rundt, laga av ull og har ein omn i midten og senger på sidene. Men sidan me no tross alt har kome til 2015 hadde denne geren også ein flatskjerm og dockingmogelegheiter for iPod.
Det er ikkje noko fast tidspunkt for ein slik hårklippefest så vertane hadde hatt vitjingar utover heile dagen. Så når me kom var me dei einaste der, men litt før me gjekk kom det ein familie eller to til. Men uansett, me kom inn og sette oss ned rundt eit bord som var så overlessa med mat, snacks og snop at ein konfirmasjon bleiknar i forhold.

Utsikt frå geren me vitja. Som ein kan sjå er det både

hus og gerar innanfor kvart gjerde. Dette var tilfelle

der som me var også, dei hadde både ein ger og eit 

lite hus. 62 prosent av befolkninga i Ulaanbaatar bur

i gerdistrikta som ligg rundt byen, rundt 40% bur 

faktisk i ger. 

Etter me hadde fått kvar vår kopp med melkete(te som er brygga på mjølk, gjerne kokt på krafta av eit bein og med salt i) vart airagen sendt rundt i ei skål og alle burde ta ein slurk frå den. Airag er omtrent som surmjølk, berre at i staden for kumjølk er det brukt hestemjølk. Dette er ein festdrikk som ein nok treng litt tilvenning til.
På bordet låg det kjøt i søkk og i kav, øvre halvdelen av ein sau, noko som likna på bacon men berre var tørka, ikkje røykt eller salta og fleire typar pølser i tillegg til potetsalaten, frukten, sjokoladen, osb. Men dette var jo sjølvsagd berre snacksen sjølve maten kom etter kvart. Ei suppe som likna på ein mellomting mellom tomatsuppe, betasuppe pluss andre ting(Den var god!) og etter suppa akkurat hadde blitt kald nok til å ete kom dei også med nysteikte huushuur.
Før me verkeleg fekk byrja å hive innpå med mat kom bestefaren til guten som skulle klippast. Han hadde med seg ei slags lita steinflaske med noko eg trur må vera luktesalt, og det var eit form for rituale der han på ein høgtidleg måte gav denne flaska til ein av gjestene, gjesten måtte lukte og høgtideleg overrekke flaska til bestefaren igjen. Og slik gjekk det fram og tilbake til alle hadde fått lukta på luktesaltet.
Etter me var god og stappmett var det tid for sjølve klippinga. Guten som skulle klippast var trøyt etter tidenes lengste frisørtime, frå klokka ni på morgonen til klokka no var nærare sju hadde han måtte finne seg i at folk som på ingen som helst måte var utdanna frisørar gjekk laus på håret hans med saks. Så han låg fint på senga inne i geren og var klar for å bli klipt. Då førstemann stod klar med saksa i eine neven og luggen i den andre, vart me stoppa. Først var det tid for mjølk. Denne gongen også ei skål med mjølk som alle måtte ta ein slurk av, heldigvis var dette vanleg kumjølk. Etter alle hadde drukke dyppa faren til guten ein finger i skåla og strauk mjølk i panna på guten.
Klippinga gjekk fort føre seg, ein klipte av ein lokk, la den i ein pose og la meir eller mindre diskret pengar i ein anna pose. Her var det viktig at pengane var nye og fine å sjå til.
Ei kanon oppleving av "det ekte" Mongolia!